โดยทั่วไปแล้ว หากจะเปรียบเทียบสิ่งสองสิ่ง ก็จะต้องกำหนดตัวแปรควบคุมเพื่อให้ได้ผลการเปรียบเทียบที่แม่นยำมากที่สุด แต่ผมว่าการเปรียบเทียบนั้นจะทำได้ยากหากเป็นการเปรียบเทียบการบริการครับ ซึ่งโดยธรรมชาติแล้วเป็นเรื่องที่อัตวิสัยมาก
ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการ "ให้คะแนน" การบริการ และคนส่วนใหญ่มองข้ามนั้น ในความคิดของผม คือ
1. "
ความคาดหวัง"2. "ความเห็นตามกันมา"
สำหรับ "ความคาดหวัง" ผู้โดยสารไทยส่วนมากจะคาดหวังกับการบริการของการบินไทย ว่าจะต้องเลิศเลอ จะต้องเอาใจ ฉันเป็นคนไทย เธอต้องไหว้ฉัน เธอต้องดูแลฉันอย่างดี ต้องยิ้มสวยตลอด ต้องย่อตัวลงมาคุยกับฉัน ฉันขออะไรไปจะต้องได้ทันที ช้านิดไม่ได้ ... ทีนี้พอไม่ได้เป็นดังที่คาดหวังไว้ ก็ย่อม "ผิดหวัง" และ "เสียความรู้สึก" กับการบริการของการบินไทยเป็นธรรมดาครับ ในทางกลับกัน ถ้าเราเป็นผู้โดยสารไทยไปขึ้นเครื่องของสายการบินของประเทศสหรัฐอเมริกา (เหมารวมละกันครับ ไม่เจาะจง) ... เราก็ไม่ได้คาดหวังว่าการบริการของลูกเรืออเมริกันจะดีสักเท่าไหร่ ไฟลต์ไหนเจอแอร์โหด ก็บอกว่า "อืม เป็นธรรมดาของสายการบินประเทศนี้ ไม่ว่ากัน" แต่ถ้าไฟลต์ไหนเจอแอร์อเมริกันใจดี แค่คุณเธอไม่ต้องฉีกยิ้มทั้งไฟลต์ ผู้โดยสารอย่างเราก็ประทับใจแล้ว เพราะมัน "เกินความคาดหวัง" ครับสำหรับ "ความเห็นตามกันมา" นั้น ผู้โดยสารไทยส่วนมาก มักได้ยินได้ฟังมาว่าสายการบินสิงคโปร์ แอร์สวย บริการดี อาหารอร่อย ระบบความบันเทิงดีเยี่ยม ฯลฯ พอขึ้นเครื่องก็มักจะมี "ภาพ" เหล่านั้นในหัว ทำให้เราสรุปทันทีว่า ไฟลต์นี้แอร์สวย (ไม่สวยมาก ก็จิ้นเอาว่าสวย) อาหารอร่อย (จริงๆ ก็งั้นๆ แต่จิ้นเอาว่าอร่อย) บริการดี (ทั้งๆที่ก็เหมือนๆกับทุกสายการบิน แต่ก็จิ้นว่า "ต้องดีกว่าแน่นอน") แต่พอเป็นการบินไทย ได้ยินได้ฟังมาว่า แอร์มีอายุ เหวี่ยง หน้าบึ้ง อาหารไม่อร่อย ระบบความบันเทิงห่วย ฯลฯ พอขึ้นเครื่องก็สรุปทันทีว่า ไฟลต์นี้แอร์แก่ (ทั้งๆที่หลายคนก็สวยมากๆๆ) อาหารไม่อร่อย (ทั้งๆที่หากมากินพร้อมกับอาหารของ SQ รสชาติของ TG อาจจะดีกว่า SQ ก็ได้) แอร์หน้าเหวี่ยง (เขาแค่หุบยิ้มชั่วคราว ก็สรุปทันทีว่าเค้าเหวี่ยง) ระบบความบันเทิงห่วย (หลายๆ ลำ เทียบชั้น SQ EK ได้เลยนะครับ) ก็เป็นความเห็นส่วนตัวครับผม ทั้งนี้ เวลาผมอ่านความเห็นของแต่ละท่าน ผมจะบอกกับตัวเองเสมอว่า นี่คือประสบการณ์ส่วนตัวของเขา แค่ sample เดียว ไม่สามารถเหมารวมได้ทั้งหมดว่าทั้งองค์กรเป็นแบบที่ประสบมา ก็เท่านั้นครับแต่ไหนๆ ก็ไหนๆ ผมขอเล่าประสบการณ์ตรงนะครับ เหตุการณ์ประเภทเดียวกัน (ตั้งตัวแปรควบคุมไว้) เกิดขึ้นคนละสายการบินครับขณะเสริฟอาหารมื้อแรกบน ไฟลต์ red-eye
SQ221 Singapore-Sydney A380
Me: Mam, could I have a glass of red wine, a glass of water, and a glass of orange cooler (เป็น mocktail ของ SQ ครับ)
SQ: Certainly sir. Here you go, enjoy! (พร้อมยิ้ม)
TG640 Bangkok-Tokyo B747
Me: ขอไวน์แดง น้ำเปล่า และน้ำส้มครับ
TG: สามแก้วเลยเหรอคะ? แป๊บนะคะ (แล้วหายไปเลย)
ครับ ... เตือนตัวเองไว้ว่า นี่คือ sample เดียว ซึ่งไม่สามารถสะท้อนถึงภาพรวมขององค์กรได้ทั้งหมด ... แต่ถ้าเจอบ่อยๆ เข้า ผู้โดยสารทั้งหลายอาจอุปนัย (induce) ได้ว่า ทั้งสายการบินเป็นแบบนี้นะครับ ... เพราะรักการบินไทย จึงเรียนมาเพื่อโปรดทราบครับผม